Dawn to statek kosmiczny NASA, który przebywa obecnie na najniższej i ostatniej orbicie planety karłowatej Ceres, wydał pierwsze zdjęcia w najlepszej jakości. Nowe obrazy zaprezentowały szczegóły kraterów i ich popękanej powierzchni.
Dawn mapował te obrazy na południowej półkuli Ceres 10 grudnia, w przybliżonej wysokości 385 kilometrów (240 mil), która jest najniższa w historii wysokości orbitalnej. Dawn pozostanie na tej wysokości do końca swojej misji, a potem na czas nieokreślony. Koniec głównej misji będzie 30 czerwca 2016. Rozdzielczość nowych zdjęć wynosi około 35 metrów na piksel.
Wśród charakterystycznych struktur jest łańcuch kraterów o nazwie Gerber Catena, położony na zachód od dużego krateru Urvara. Kratery są powszechne na większości ciał niebieskich, spowodowane skurczem i naprężeniem sił uderzeniowych i załadunku skorupy przez wielkie góry. Olympus Mons na Marsie jest jednym z przykładów. Szczelinowanie można znaleźć na całej powierzchni Ceres co oznacza, że podobne procesy mogą mieć tam miejsce, pomimo mniejszej wielkości (średnia średnica Ceres to 940 km). Wiele zagłębień i rowków Ceres prawdopodobnie powstało w wyniku takiego oddziaływania, lecz wydaje się też, że może mieć pewne podłoże tektoniczne, co odzwierciedla wewnętrzne naprężenia, które złamały skorupę. Dlaczego są one tak widoczne nie jest jeszcze zrozumiałe, ale są prawdopodobnie związane ze skomplikowaną strukturą skorupy powierzchni Ceres, powiedział Paul Schenk, członek zespołu naukowego Dawn Lunar and Planetary Institute w Houston.
Fotografie wykonano w ramach testów zapasowej kamery sondy Dawn. Podstawowa kamera, której główne parametry są identyczne, rozpoczęła kampanię fotograficzną 16 grudnia br. Oba urządzenia działają poprawnie.
Inne instrumenty na pokładzie sondy również rozpoczęły w grudniu intensywny okres badań. Spektrometr mapujący pomoże zidentyfikować minerały analizując światło odbite od powierzchni obiektu na różnych długościach fali. Z kolei detektor promieniowania gamma oraz neutronów mierzy energię i liczbę fotonów gamma oraz neutronów, które są składnikami promieniowania jądrowego. Pomoże to naukowcom na określenie ilości różnych pierwiastków na Ceres. Nieco wcześniej w grudniu zespół naukowców misji Ceres ustalił, że jasna materia, którą zaobserwowano w kraterach takich jak Occator, jest zgodna z solą. Naukowcy wysunęli hipotezę, że jest to siarczan magnezowy. Nowe pomiary wskazują, że jasne obszary to w większości lodowe złoża soli. Duży krater o nazwie Occator jest szczególnie jasny i 
prawdopodobnie zawiera wodę w formie lodu, który paruje, gdy Ceres zwróci się w stronę Słońca. To powoduje powstanie mgły, która pojawia się i znika podczas 9-godzinnego dnia planety karłowatej. Z tego powodu uważa się Ceres za pierwsze duże ciało w pasie asteroid, które wykazuje aktywność zbliżoną do komety, zacierając granicę między kometami i asteroidami.
Okazało się także, że na Ceres obecne są także gliny amoniakalne. Ponieważ amoniak występuje w sporych ilościach w zewnętrznych częściach Układu Słonecznego, może to oznaczać, że Ceres powstała w okolicach Neptuna i potem przemieściła się bliżej Słońca. Alternatywnie powstała w rejonie, w którym znajduje się obecnie, ale z materiału, który przemieścił się z zewnętrznych obszarów Układu Słonecznego. Dawn jest pierwszą misją, która bada z bliska planetę karłowatą Ceres. Jest także pierwszą misją, która okrążała po orbicie dwa obiekty w Układzie Słonecznym. Najpierw przez 14 miesięcy w latach 2011 i 2012 krążyła wokół planetoidy Westa, a od 6 marca 2015 r. bada Ceres.
Jak otrzymamy dane o najwyższej rozdzielczości, jaką kiedykolwiek udało nam się uzyskać na Ceres, będziemy nadal badać nasze hipotezy i odkrywać jeszcze więcej niespodzianek o tym tajemniczym świecie, powiedział Chris Russell, główny badacz misji Dawn, z University of California, Los Angeles.
Na zdjęciu z NASA przesłanym przez statek kosmiczny Dawn widać „załamania” piętra Crateru Dantu na Ceres. Podobne pęknięcia są widoczne w Tycho, jednego z najmłodszych dużych kraterów na Księżycu Ziemi. Ten „kraking” mógł wyniknąć z chłodzenia wpływającej lawy i topienia, lub gdy podłoże krateru zostało podniesiony ponad krater powstały. Krater Dantu został sfotografowany wcześniej w misji Dawn na Ceres podczas mapowania na orbicie dużej wysokości Hamo. Dawn przekazal ten obraz 21 grudnia z niskiej wysokości mapowania na orbicie Lamo w przybliżonej wysokości 385 kilometrów (240 mil) powyżej Ceres.
Ten obraz, który zaprezentowała nam NASA przedstawia część Crateru Messor o szerokości 40 kilometrów, położonego na północnych szerokościach geograficznych Ceres. Zdjęcie pokazuje starszy krater, w którym duży przepływ w kształcie płatka częściowo obejmuje północną (górną) część dna krateru. Przepływ jest masą wysuwanego materiału, gdy młodszy krater powstał na północ od obręczy.
Dawn przesłał ten obraz 19 grudnia z niskiej wysokości mapowania na orbicie Lamo w przybliżonej wysokości 385 kilometrów powyżej Ceres.
Dawn mapował 23 grudnia 2015 krater Cerean, który jest pokryty grzbietami i stromymi zboczami, zwanymi skarpami. Cechy te prawdopodobnie spowodowały, że krater został częściowo zwinięty w trakcie jego tworzenia. Krzywoliniowy charakter skarp przypomina te, na dnie Rheasilvia, gigantycznego krateru uderzeniowego na planecie karłowatej Westa, nad którą Dawn krążył w latach 2011-2012. Krater o szerokości 32 kilometrów znajduje się tuż na zachód od większego, o nazwie krater Dantu , na północnych szerokościach geograficznych Ceres. Oba zdjęcia zostały zrobione podczas działania Dawn na orbicie Survey. Dawn wykonał zdjęcie z niskiej wysokości mapowania na orbicie Lamo.
Te widoki Ceres, przekazane przez sondę NASA Dawn, w dniu 10 grudnia, pokazują obszar w południowych szerokościach geograficznych planety karłowatej. Znajdują się one na 38,1 szerokości geograficznej południowej, 209,7 długości geograficznej wschodniej, wokół łańcucha krateru zwanego Gerber Catena. Wiele zagłębień i rowków Ceres prawdopodobnie powstały w wyniku oddziaływania, lecz wydaje się mieć pewne podłoże tektoniczne, co odzwierciedla wewnętrzne naprężenia, które złamały skorupę Ceres.
Dawn zdobył ten obraz nienazwanych kraterów na południowej półkuli Ceres. Obraz skupia się na około 45 st. szerokości geograficznej południowej, 325 st. długości geograficznej wschodniej.
Dawn wykonał to zdjęcie 18 grudnia 2015 roku, z niskiej wysokości mapowania na orbicie Lamo, w przybliżonej wysokości 385 kilometrów nad Ceres.
Inne instrumenty Dawn zaczął intensywnie eksploatować na Ceres w połowie grudnia. W czasie widzialnego i podczerwonego mapowania spektrometr bada, jak różne długości fal światła są odbijane przez Ceres, które pomogą zidentyfikować obecność minerałów na jej powierzchni.
Sonda pozostanie na obecnej wysokości do końca swojej misji, a potem na czas nieokreślony. Koniec głównej misji będzie 30 czerwca 2016.
Kiedy wyruszając na Ceres po zakończeniu naszej eksploracji Vesty, spodziewaliśmy się być zaskoczeni tym, co znajduje się na naszym następnym przystanku. Ceres nie zawiodła, powiedział Chris Russell, główny badacz w misji Dawn, z Uniwersytetu w Kalifornii . Wszędzie szukając i obserwując w tych nowych niskich wysokościach – widzimy niesamowite rzeźby, które mówią o wyjątkowym charakterze tego najbardziej niesamowitego świata.
Dawn to pierwsza misja, która odwiedziła planetę karłowatą, i pierwsza misja poza układem Ziemia-Księżyc na orbicie dwóch różnych celów Układu Słonecznego. Po opuszczeniu orbity Vesty przez 14 miesięcy w latach 2011 i 2012, Dawn przybył na Ceres w dniu 6 marca 2015 r.
Więcej o Ceres i Dawn : Ceres mystery and unusual spacecraft Dawn , What shines on Ceres? , Jaki jest świat Ceres? , Świat Ceres coraz bliżej… , Ceres – wciąż więcej pytań, niż odpowiedzi.
Tłumaczenie : własne
Źródło : dawn.jpl.nasa.gov/mission, www.nasa.gov/dawn